انواع پارچه

در دنیای مد و استایل، برای خلق هر سبک پوشاک، از پارچه‌های متنوعی استفاده می‌شود که هر کدام ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. هر لباس با توجه به الیاف به کار رفته در ساخت آن، می‌تواند کاربرد، هویت و جنبه‌های متفاوتی به خود بگیرد؛ چرا که مدل‌های مختلف پارچه، خصوصیات گوناگونی از جمله ظرافت، حس اسپرتی، زیبایی، کاربردی بودن و عملکرد را به لباس‌ها اعطا می‌کنند

به عبارت دیگر، هر پوشاک دنیای خاص خود را دارد و باید ویژگی‌هایی داشته باشد که آن را منحصربه‌فرد سازد. یکی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها، نوع و مدل پارچه‌ای است که در دوخت لباس به کار می‌رود؛ زیرا پارچه‌هایی مانند ابریشم، پشم، پنبه، مخمل و غیره، هر کدام به نوبه خود به لباس هویت و جذابیت ویژه‌ای می‌بخشند.

پارچه برزنت

برزنت نوعی پارچه است که معمولا از نخ پنبه ای سنگین و تا حدی از نخ کتان ساخته شده است. پارچه برزنت به دوام، محکم و سنگین بودن معروف است. به دلیل ترکیب پنبه و الیاف مصنوعی ، برزنت می تواند در برابر آب مقاوم یا حتی ضد آب شود و آن را به یک پارچه عالی برای استفاده در فضای باز تبدیل کند.

پارچه کشمیر

کشمیر نوعی بافت است که از بز کشمیر یا دیگر انواع بز به دست می آید. این بافت به عنوان بافتی از پشم شناخته می شود اما در واقع از مو تشکیل شده است. کشمیر بافتی ظریف، محکم، سبک و لطیفی دارد و پوشاک تهیه شده از آن دارای کیفیت بی نظیری هستند. الیاف بسیار ظریف این پارچه نسبت به پشم گوسفند گرم و سبک تر است.

پارچه جاجیم

جاجیم از نخ های رنگی و ظریف پشمی یا پنبه ای یا ترکیبی از این دو به دست می آید. جاجیم از مجموعه ای از تار و پود ساخته شده که فضای بیرونی بسیار منحصر به فردی دارد. این پارچه را می توان در انواع الیاف از جمله پنبه، ابریشم و ریون تهیه کرد.

پارچه شیفون

شیفون نوعی پارچه ابریشمی سبک بوده که بافت ساده ای داشته و کمی درخشش دارد. الیاف مصنوعی و پیچ وتاب موجود در بافت آن کمی زبر است. نخ کرپ موجود در این پارچه بسیار محکم تر از نخ های استاندارد است. این پارچه بسیار سبک و لطیف است و معمولاً از این نوعی پارچه ابریشمی برای دوخت لباس شب استفاده می شود.

کتان

کتان از الیاف مختلف و در درجه اول از الیاف طبیعی گیاهان (سلولز) تشکیل شده است که یک ترکیب آلی نامحلول برای ساختار گیاه بوده و ماده ای نرم و کرکی است. اصطلاح کتان به بخشی از گیاه پنبه گفته می شود که طی جوشیدن تشکیل شده و پارچه ای نرم و بادوام برای لباس های روزمره ای چون پیراهن و ملحفه محسوب می شود. چاپ های پنبه ای و مواد جامد برای هردو طرح موجود هستند.

پارچه کتان عمدتا برای تولید لوازم و لباس های تابستانی و خانگی استفاده می شود. پارچه کتان را در دنیای مد، به عنوان یک الیاف کاملا مجلل و ظریف می شناسند. بنابراین پارچه های کتان تقریبا هزینه بالایی دارند. از این مدل از انواع پارچه به عنوان خنک ترین پارچه یاد می کنند.

مزایای پارچه پنبه	تازه و انعطاف پذیر، مقاومت بالا در برابر پارگی و مالش
معایب پارچه پنبه	پارچه پنبه سریعا چروک می شود. ترکیب پارچه های نخی روشن و تیره ممنوع است زیرا شستشوی آنها با یکدیگر می تواند باعث ترکیب رنگ ها شود. بنابراین باید آنها جدا از یکدیگر شسته شوند.

کرپ

کرپ پارچه ای ابریشمی یا پشمی است که ظاهری برجسته و چین دار داشته و وزنی سبک تا متوسط دارد. از این پارچه می توان برای تهیه لباس، کت و شلوار، بلوز و … استفاده کرد. کرپ همچنین در دکوراسیون منزل برای مواردی چون پرده، زیرپرده ای و بالش محبوب و رایج است.

پارچه کرپ (Crepe fabric)، یک الیاف سبک و پیچ خورده با سطحی ناهموار است که چروک نمی شود. این پارچه، غالبا از موادی مانند پنبه، ابریشم، پشم و یا الیاف مصنوعی به دست می آید. پارچه کرپ معمولا برای تولید کت و شلوار، انواع مدل مانتو استفاده می شود، زیرا کار کردن با آن بسیار آسان است. همچنین پارچه کرپ در تولید پوشاکی مانند انواع مدل روسری، شال، شلوار، بلوز، پیراهن و دامن به کار می رود.

مزایای پارچه کرپ	چروک نمی شود. وزن سبکی دارد و برای تولید انواع مانتو، کت پارچه مناسبی به شمار می رود.
معایب پارچه کرپ	برای چهار فصل سال مناسب نبوده و بیشتر برای فصل بهار مورد استفاده قرار می گیرد.

داماس

داماس پارچه ای با طرح ژاکارد است زیرا الگو به جای اینکه روی آن چاپ شود، در پارچه بافته می شود که ترکیبی از دو روش مختلف خواهد بود. طرح با استفاده از یک ساتن بافته می شود درحالی که پس زمینه از طریق یک بافت ساده پارچه ای یا ساتن تهیه می شود. الگوهای داماس می توانند چند رنگ یا تک رنگ باشند و حتی از انواع منسوجات مختلف از جمله ابریشم، کتان، پنبه، پشم یا الیاف مصنوعی مانند ابریشم مصنوعی تهیه می شود.

 ژورژت

ژورژت نوعی پارچه کرپ است که به طور معمول از ابریشم خالص ساخته می شود اما امروزه از الیاف مصنوعی چون ریون، ویسکوز و پلی استر نیز تهیه می شود. این پارچه از نخ های بسیار پیچیده ای ساخته شده است. ژورژت از شیفون درخشندگی و ارتجاع کمتری داشته و کمی سنگین تر است.

گینگهام

نوعی پارچه نخی و مخلوط پنبه ای است که با نخ رنگ شده بافته و با استفاده از یک بافت ساده ساخته می شود تا یک الگوی بررسی شده ایجاد کند. گینگهام معمولا یک الگوی دورنگ است و ترکیبات محبوب آن به رنگ قرمز و سفید یا آبی و سفید است. الگوی انتخاب شده در رنگ های مختلفی ارائه می شود که در هر دو طرف یکسان به نظر می رسد. گینگهام پارچه ای ارزان بوده و در میان پارچه ها محبوب است. این پارچه اغلب برای پیراهن های دکمه دار، لباس و رومیزی مورد استفاده قرار می گیرد.

ویسکوز

ویسکوز نوعی پارچه ابریشم نیمه مصنوعی ساخته شده از خمیرچوب است که به عنوان جایگزین ابریشم مورد استفاده قرار می گیرد. این پارچه ابریشمی مانند است و از آن جا که تولید آن بسیار ارزان است، طرفدران زیادی دارد. این پارچه کاربرد های وسیعی دارد. برای دوخت بلوز، لباس و کاپشن، در تابلو فرش و تودوزی استفاده می شود.

ژرسه

ژرسه نوعی پارچه کش دار و نرم است که در اصل از پشم ساخته شده است. امروزه این پارچه از پنبه، مخلوط های پنبه ای و الیاف مصنوعی ساخته می شوند. سمت راست این پارچه با کمی گره تک دنده صاف است درحالی که قسمت پشت آن با حلقه هایی پر شده است. این پارچه وزن سبک تا متوسطی داشته و برای انواع و وسایل منزل و شخصی مانند جلیقه و ملحفه استفاده می شود .

تور

تور پارچه ای ظریف است که از نخ تهیه می شود و با استفاده از طرح ها و الگوهایی با بافت باز ساخته می شود. پارچه توری در ابتدا از ابریشم و کتان ساخته می شده است اما امروزه از نخ پنبه و الیاف مصنوعی برای آن استفاده می شود. توری پارچه ای تزئینی بوده و برای لباس های محلی، تزئین سایر لباس ها و وسایل دکوراسیون منزل به کار برده می شود و به طور سنتی یک پارچه لوکس در نظر گرفته می شود زیرا ساخت آن به زمان و تخصص زیادی نیاز دارد. امروزه از پارچه تور، برای تزئین روی لباس زنانه، لباس خواب و همچنین تزئین کردن اکسسوری منزل استفاده می شود.

چرم

چرم هر نوع پارچه ای است که از پوست حیوانات ساخته می شود و چرم های مختلف نیز از انواع حیوانات و تکنیک های مختلف حاصل می شود. درحال حاضر پوست گاو محبوب ترین نوع چرم است و تقریبا ۶۵ درصد از کل چرم تولید شده را شامل می شود. تقریبا از هر حیوانی می توان چرم تهیه کرد که از تمساح گرفته تا خوک متغیر است. چرم پارچه ای بادوام و مقاوم دربرابر چروک است که بر اساس پوست حیوانی که از آن تهیه شده، رنگ و ظاهر متفاوتی خواهد داشت.

لینن

لنین پارچه ای از جنس کتان و بسیار سبک است که از گیاه کتان ساخته می شود. ملحفه نوعی متداول از این جنس است که برای حوله، سفره، دستمال و روکش تخت استفاده می شود. از این پارچه برای لایه داخلی کت هم استفاده می شود که به آن آستری می گویند. لنین پارچه ای فوق العاده جاذب و قابل تنفس است که برای لباس های تابستانی یکی از گزینه های ایده آل است.

پشم مرینو

مرینو نوعی پشم است که از تنه گوسفندان مرینو جمع می شود. این پشم بسیار نرم بوده و برخلاف پشم سنتی باعث خارش و آلرژی پوستی نمی شود. این پشم قطر کمی داشته و همین باعث انعطاف پذیری آن می شود. پشم مرینو یک نوع الیاف مجلل بوده و به طور مکرر برای جوراب و لباس های بیرونی استفاده می شود. پشم مرینو به دلیل مقاومت در برابر بو، رطوبت زدگی و تنفس شناخته شده و محبوب است.

مودال

مودال پارچه ای نیمه مصنوعی بوده که از پالپ درخت راش ساخته می شود و در درجه اول برای لباس زیر و لباس خواب، ملحفه و حوله مورد استفاده قرار می گیرد. مودال اغلب برای استحکام بیشتر با الیاف دیگری مانند پنبه و اسپندکس ترکیب می شود و به دلیل احساس نرم و گران بودن، نوعی پارچه مجلل به حساب می آید زیرا گران تر از پنبه یا ویسکوز است.

ماسلین

ماسلین نوعی پارچه نخی است که بافت ساده ای دارد بدان معنا که یک نخ پود متناوب در زیر و یک تار متناوب در قسمت رویی دارد. ماسلین به عنوان پارچه ای استفاده می شود که در نمونه های اولیه برای آزمایش الگوها قبل از برش و دوخت کار نهایی مورد استفاده قرار می گیرد. این پارچه بسیار سبک بوده بنابراین می تواند همانند دیگر پارچه ها دوخت ساده ای داشته باشد.

ارگانزا

پارچه ای سبک، شفاف و ساده است که در اصل از ابریشم ساخته شده است. این پارچه همچنین می تواند از الیاف مصنوعی و در درجه اول از پلی استر و نایلون تهیه شود. پارچه های مصنوعی دوام بیشتری داشته اما ارگانزا بسیار لطیف و مستعد پارگی است که با سوراخ های کوچکی در سراسر پارچه مشخص می شود. کیفیت این پارچه با تعداد سوراخ ها مشخص می شود به طوری که پارچه هایی با سوراخ های بیشتر، از کیفیت بهتری برخوردار هستند. تور ارگانزا برای دوخت لباس های شب و عروس بسیار محبوب است زیرا درخشندگی بی نظیری دارد.

پارچه نایلون و لیکرا (Nylon fabric)

پارچه نایلون و لیکرا (Nylon fabric) نیز از مواد شیمیایی و مصنوعی درست می شوند. این الیاف بسیار حساس به حرارت و گرما، شستشو در آب گرم و اتوکشی با دمای پایین هستند.

مزایای پارچه نایلون و لیکرا	پارچه های نایلون، بسیار مقاوم هستند. خیلی چروک نمی شوند و رنگ آنها ثابت است.
معایب پارچه نایلون و لیکرا	الیاف نایلون و لیکرا به راحتی می سوزند و با الکتریسیته ساکن شارژ می شوند.

پلی استر

پلی استر در واقع نوعی از الیاف مصنوعی بوده و از نفت، آب و زغال سنگ تشکیل شده است که به عبارتی، اساسا نوعی پلاستیک است. پارچه پلی استر با دوام بوده اما با این وجود قابل تنفس نیست و مایعاتی چون عرق را به خوبی جذب نمی کند. پلی استر پارچه ای محبوب است زیرا مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی، کشش، چروک و فرسایش دارد و همین امر باعث شده است تا این پارچه در صنعت مد و پوشاک بسیار محبوب شود.

ساتن

ساتن یکی از سه عمده محصول بازار است که اغلب در کنار بافت ساده و پارچه ای به کار می رود. ساتن؛ پارچه ای براق و زیبا است که یک طرف آن نرم و طرف دیگر زبر است.

پارچه ساتن (Satin fabric) در ابتدا از کرم ابریشم ساخته می شد. در حالی که، اکنون این پارچه از پلی استر، پشم و پنبه به وجود می آید. پارچه ساتن مانند الیاف ابریشم، بسیار مجلل و زیبا است. همچنین این پارچه از یک طرف براق و روی دیگر آن مات است. جنس الیاف پارچه ساتن، لیز و ظریف است.

پارچه ساتن به علت سطح براق، صاف و سبک وزن خود در لباس های مجلسی و شب، لباس عروسی، بیکینی، انواع بادی، لباس زیر زنانه و لباس خواب و اقلام دیگر به وفور استفاده می شود. از این پارچه ابتدا در لباس های پادشاهان و اشراف زادگان استفاده می شد.

مزایای پارچه ساتن	ساتن پارچه ای بسیار زیبا، لوکس و شیک است که به دلیل براق بودن و درعین حال وزن کم و نرمی، از محبوبیت زیادی نسبت به سایر انواع پارچه برخوردار است.
معایب پارچه ساتن	پارچه ساتن نیاز به نگهداری ویژه و شستشو مخصوص دارد. این پارچه به راحتی نخ کش شده و نباید به اشیاء نوک تیز نزدیک شود.

ابریشم

ابریشم یک فیبر طبیعی است که توسط کرم ابریشم به عنوان ماده ای برای لانه و پیله آن ها تولید می شود. ابریشم به دلیل درخشش و لطافت شهرت زیادی دارد. این پارچه فوق العاده بادوام و محکم است که دارای براقیت زیبایی می باشد. از ابریشم برای لباس های رسمی، لوازم جانبی، ملحفه، تودوزی و سایر موارد استفاده می شود.

اسپندکس

اسپندکس که با نام لاکرا یا الاستان نیز شناخته می شود نوعی الیاف مصنوعی است که با خاصیت ارتجاعی آن مشخص می شود. این پارچه با چندین نوع الیاف ترکیب می شود تا کشش داشته باشد و برای همه چیز از شلوارجین گرفته تا لباس ورزشی و جوراب مورد استفاده قرار می گیرد.

جیر

جیر نوعی چرم است که از قسمت زیرین پوست حیوان ساخته می شود و به آن سطح نرمی می دهد. جیر معمولا از پوست بره به دست می آید. جیر ضخیم از نوع چرم سنتی نبوده اما با این حال بادوام است و به دلیل نازک بودن قابل انعطاف است و می توان آن را به راحتی قالب زد و در صنایع مختلف استفاده کرد. جیر در ساخن کفش، کت و لوازم جانبی چون کمربند و کیف کاربرد وسیعی دارد.

تافته

تافته پارچه ای ترد و ساده است که اغلب از ابریشم ساخته می شود اما می توان آن را با پلی استر، نایلون ،استات یا سایر الیاف مصنوعی نیز بافت. تافته معمولا ظاهری براق دارد و وزن آن بسته به نوع الیاف ساخته شده و محکم بودن بافت می تواند از سبک به متوسط و از لحاظ نرمی متفاوت باشد. تافته یک نوع پارچه آستری محبوب است و برای لباس شب و دکوراسیون منزل مورد استفاده قرار می گیرد.

پارچه جین یا پارچه لی (Denim fabric)

یکی دیگر از انواع پارچه های طبیعی یا گیاهی، پارچه جین یا لی (Denim fabric) است. در واقع، جین یک پارچه پنبه ای بافته شده است که از نخ لفاف دار پنبه ای در هم تنیده تولید شده. اساسا، پارچه های جین، به دلیل بافت زنده، استحکام و دوام بالا و راحتی و زیبایی آنها معروف هستند. پارچه جین، بیشتر برای تولید شلوار جین آبی در نظر گرفته شده است اما امروزه برای دوخت کت و لباس های دیگر نیز از آن بهره گرفته می شود.

مزایای پارچه جین یا لی	چروک پذیری کمی دارد. بسیار محکم و بادوام است.
معایب پارچه لی یا جین	پارچه لی یا جین، ضخیم و زمخت است و برای لباس های راحتی کاربرد ندارد.

توایل (ابریشم مصنوعی)

توایل نوع خاصی از پارچه های چاپی با الگوهای عاشقانه در یک رنگ سیاه، آبی یا قرمز است. اگرچه کلمه توایل در فرانسه به معنای پارچه است اما به معنی تکامل یافته نیز است که به زیبایی اصلی طرح پارچه نیز اشاره دارد و در دهه ۱۷۰۰ محبوبیت بسیاری یافت. طرح های این پارچه برای کاغذ دیواری و ظروف چینی محبوب هستند. این پارچه برای لباس، روتختی و ملحفه نیز استفاده می شود.

توییل

توییل یکی از سه نوع پارچه ای است که خواهان زیادی دارد. توییل به نوع خاصی از بافندگی اشاره دارد که منجر به یک الگوی مورب می شود. توئیل با نخ های زیادی ساخته شده که مات، ضخیم و بادوام است. پارچه های توییل به ندرت چاپی می شوند و برای پارچه های کبریتی، شلوارکتان، روکش و روتختی استفاده می شود.

پارچه متقال

پارچه متقال نسبتا ضخیم است و تار و پود آن بسیار متراکم است. هم چنین این نوع پارچه رنگ‌پذیری خوبی ندارد و تولید آن بیشتر در رنگ‌های سفید و کرم انجام می‌شود. پارچه متقال اغلب برای دوخت روبالشی و ملحفه مورد استفاده است.

مخمل

مخمل نوعی پارچه ی نرم و مجلل است که بافت یکنواختی داشته و دارای لایه زیرین صافی است. پارچه مخمل برای لباس شب و لباس های خاص محبوب است زیرا در ابتدا از ابریشم ساخته می شود. از کتان، لنین، پشم، موهیر و الیاف مصنوعی نیز میتوان برای تهیه مخمل استفاده کرد و همین باعث می شود مخمل پارچه ای گران نباشد و در لباس های روزمره نیز استفاده شود. مخمل همچنین برای تزئینات منزل از جمله پارچه مبلی، پرده، بالشت و … مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع الیاف پارچه

به طور کلی، پارچه ها از لحاظ نحوه تولید و کیفیت در یکی از این سه گروه زیر قرار می گیرند:

پارچه با الیاف طبیعی یا گیاهی (All kinds of natural fabrics): همانطور که از نامش کاملا پیداست، پارچه هایی که در الیاف و مواد طبیعی و گیاهی ساخته می شوند در این دست از انواع الیاف پارچه به عنوان پارچه های طبیعی قرار می گیرند.

پارچه از الیاف مصنوعی (All kinds of synthetic fabrics): برخی از انواع پارچه که از مواد و الیاف مصنوعی و شیمیایی مانند پلاستیک درست می شوند در گروه پارچه های مصنوعی هستند.

پارچه از پوست حیوانات (fabrics from animal skins All Kinds): بسیاری از پارچه ها هستند که از طریق پوست حیواناتی مانند گوسفند، بز، مار، سوسمار و … به دست می آیند. برای مثال چرم طبیعی و خز که در این گروه جای می گیرند. به این دسته از انواع الیاف، پارچه از پوست حیوانات(fabrics from animal skins All Kinds) می گویند.

جمع بندی

در نتیجه، انواع پارچه‌ها با ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به‌فرد خود، تأثیر زیادی بر طراحی و عملکرد لباس‌ها دارند. پارچه‌هایی مانند ابریشم، پشم، پنبه، کتان، مخمل و جین هرکدام با ساختار و بافت خاص خود، می‌توانند ظرافت، راحتی، زیبایی و حتی مقاومت را به پوشاک اضافه کنند. انتخاب پارچه مناسب با توجه به نیاز و نوع استایل، می‌تواند لباس‌ها را از لحاظ ظاهر، راحتی و کارایی به سطح بالاتری ببرد و آن‌ها را منحصربه‌فرد کند. این تنوع پارچه‌ها به طراحان و مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد که بسته به فصل، موقعیت یا سلیقه شخصی، بهترین انتخاب را داشته باشند.