اصول استفاده از طرح ها و نقش ها در لباس
پارچه یکی از اصلی‌ترین مواد اولیه در طراحی و دوخت لباس محسوب می‌شود و هر نوع پارچه ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردی دارد. این ویژگی‌ها شامل نقش، رنگ، جنس و بافت پارچه می‌شوند که در کنار طراحی، برش و مدل لباس می‌توانند به برجسته کردن نقاط قوت اندام و پوشاندن نقاط ضعف کمک کنند. انتخاب طرح مناسب پارچه در تهیه لباسی زیبا و برازنده اهمیت زیادی دارد، زیرا با انتخاب درست می‌توان به تعادل و تناسب در ظاهر دست یافت.
جذابیت یک پارچه به تنهایی، بدون در نظر گرفتن مدل لباس و نوع اندام، دلیل مناسبی برای انتخاب آن نیست. باید بین طرح و نقش پارچه و مدل لباس هماهنگی وجود داشته باشد، به این معنا که نقش پارچه می‌تواند در انتخاب مدل لباس تأثیرگذار باشد یا بالعکس. طرح‌های مختلف مانند خطوط منحنی، عمودی، مورب، یا نقوش گل‌دار در اندازه‌های متفاوت، هرکدام تأثیر خاصی بر ظاهر فرد دارند.
به طور کلی، پارچه‌های دارای نقوش بزرگ، اندام را بزرگ‌تر نشان می‌دهند، در حالی که پارچه‌هایی با نقوش متوسط یا کوچک، به‌ویژه در رنگ‌های تیره و مات، چنین تأثیری ندارند. استفاده از پارچه‌هایی با خطوط و طرح‌های درشت و جدا از هم می‌تواند اندام را چاق‌تر نشان دهد. هرچند رنگ نقش مهمی در جلوه‌ی پارچه دارد، اما برخی نقوش نیز از طریق بافت پارچه و برجستگی‌های تار و پود آن ایجاد می‌شوند، مانند برخی پارچه‌های پشمی یا ضخیم. هنگام برش پارچه‌های نقش‌دار باید به نحوه قرارگیری الگو، ساسون‌ها و درزها توجه کرد، زیرا این موارد می‌توانند باعث تغییر جهت یا شکست در نقوش پارچه شوند.
براساس نوع طرح و ساختار، نقوش پارچه ها به چهار گروه تقسیم می شوند:
- پارچه های راه راه
- پارچه های چهارخانه
- پارچه های خالدار
- پارچه های گل دار
پارچه با نقش راه راه
نقوش راه راه به شکل های مختلفی مانند راه های عمودی، افقی و مایل وجود دارند که با تغییر اندازه و فاصله بین خطوط، نقوشی جدید و متفاوت حاصل می شود. هنگام انتخاب این نوع پارچه ها، باید مدل لباس را در نظر گرفت تا موقع برش آن دچار اشکال نشویم.
پارچه راه راه عمودی و افقی تر و پارچه هایی با راه افقی، شخص را چاق تر نشان می دهند. نه تنها پارچه، که مدل های دارای پیلی ها یا چرخ کاری های متعدد یا تزئینات عمودی یا افقی نیز همین خاصیت را دارند. در ضمن، فواصل بین خطوط نیز در این مورد استثناء به وجود می آورند.
پارچه راه راه عمودی با راه های نزدیک به هم: اندام را لاغرو کشیده نشان می دهد، اما اگر رنگی باشد، بدن را چاق به نظر می رساند.
پارچه راه راه عمودی با راه های دور از هم: عریض بودن فواصل بین خطوط موجب حرکت چشم در فاصله بین آن ها می شود، در نتیجه چنین پارچه ای اندام را چاق تر و کوتاه تر نشان می دهد.
پارچه راه راه افقی با راه های نزدیک به هم: این نقوش تأثیرکوتاه کنندگی روی بدن دارد. از این پارچه حتی افراد چاق هم می توانند استفاده کنند، زیرا خطوط اندام را می شکنند و لاغر تر نشان می دهند.
پارچه راه راه مایل به افقی: اگر این نقوش راه راه مایل، به خط افق نزدیک باشند، تأثیر چاق و کوتاه کننده دارند.
پارچه راه راه مایل به عمود: این نقش پارچه تأثیر لاغر و بلندکنندگی دارد. با زیاد شدن فواصل بین خطوط تاثیر لاغر کنندگی چندانی نخواهد داشت.
پارچه با نقوش جناغی هفت، هشت و لوزی
پارچه با نقوش جناغی هفت باریک: تأثیر لاغر و بلند کنندگی دارد. همچنین سرشانه ها را کشیده نشان می دهد.
پارچه با نقوش جناغی هفت پهن: این نقش پارچه تأثیر چاق و بلند کننده دارد.
پارچه با نقوش جناغی هشت باریک: این نقش پارچه تأثیر لاغر و بلندکننده دارد و همچنین سرشانه ها را افتاده نشان می دهد.
پارچه با نقوش جناغی هشت پهن: این نقش پارچه تأثیر چاق و بلند کننده دارد.
پارچه با نقوش لوزی: تأثیر چاق کنندگی طرح های لوزی نسبت به چهارخانه کم تر است و اگر سطح وسیع تر باشد(لوزی های پهن تر و بزرگ) نسبت چاق کنندگی آن دو برابر لوزی های باریک است. اگر لوزی ها به خط افق نزدیک باشند، شدت کوتاه و چاق نشان دادن پارچه بیش تر است و اگر به خط عمود نزدیک باشند، پارچه تأثیر لاغر و بلند کننده دارد. در مورد رنگ بندی هم مانند پارچه های چهارخانه است.
پارچه با نقش چهارخانه
نقوش چهارخانه از تقاطع خطوط عمودی و افقی ایجاد می شوند و در شکل های گوناگون وجود دارند. این پارچه ها افراد را درشت تر نشان می دهند و معمولاً برای دوخت لباس های اسپرت به کار می روند. برای این نقش، اگر از رنگ سیاه و سفید استفاده شود. بیش ترین تأثیر چاق نشان دادن را دارد.
پارچه های چهارخانه ریز که از فاصله نسبتاً دور یک رنگ به نظر می آیند، به نسبت رنگ به کار رفته شخص را لاغرتر و برعکس پارچه های پیچازی (شطرنجی) با طرح درشت، خطوط کلفت و سطح رنگی بزرگ اندام را درشت جلوه می دهند.
پارچه با نقوش خالدار
در این پارچه ها، نقطه ها براساس نظمی خاص در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. این نقوش هم تأثیر چاق کنندگی دارند. البته خالدار درشت چاق کننده تر است. تفاوت بین پارچه های خالدار و چهارخانه در این است که پارچه های چهارخانه چاق کننده خشن هستند. این پارچه ها در مورد رنگ بندی هم درست مثل پارچه های چهارخانه هستند.
پارچه با طرح و نقش منظم و نامنظم: نقوش پارچه با طرح های منظم خاصیت چاق کنندگی دارند، اما شدت آن از نوع نامنظم کم تر است. طرح های نامنظم تأثیر چاق کنندگی زیادی دارند.
پارچه با نقش گل دار
نقوش گل دار مجموعه ای از گل و شاخ و برگ است که در طول و عرض پارچه به طور مرتب تکرار شده اند. پارچه های گل درشت، با رنگ های روشن و زنده، اندام شخص را درشت تر و پارچه هایی با گل و بته و نقوش ریز، با رنگ های تیره مات یا در یک مایه رنگی، اندام را لاغرتر نشان می دهند.
پارچه ای با رنگ های تند و متضاد فرد را چاق تر و پارچه هایی با رنگ های خنثی یا خاکستری رنگی اندام را لاغرتر نشان می دهند.
در مورد تأثیر پارچه ها علاوه بر نقش پارچه عوامل دیگری هم باید مدنظر قرار گیرد، از جمله بافت، برجستگی، افت و ریزش، مات یا براق بودن، رنگ و ضخامت پارچه که تاثیر بهتری در طراحی لباس داشته باشد.
جمع بندی
در نتیجه، آگاهی از اصول استفاده از طرح‌ها و نقش‌ها در لباس می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود ظاهر و افزایش اعتماد به نفس فرد داشته باشد. انتخاب هوشمندانه نقش‌ها، رنگ‌ها و بافت‌های پارچه بر اساس نوع اندام، رنگ پوست و سبک شخصی، به ایجاد تعادل و هماهنگی در استایل کمک می‌کند. طرح‌های مناسب می‌توانند نقاط قوت اندام را برجسته کنند و در عین حال معایب را به حداقل برسانند. توجه به تناسب بین نقش پارچه و مدل لباس نیز نقش مهمی در ایجاد ظاهری زیبا و هماهنگ دارد. با رعایت این اصول، می‌توان به ظاهری جذاب، متناسب و حرفه‌ای دست یافت.
